Damar içinde dolaşan kanın herhangi bir nedenle damar dışına çıkmasına kanama denir.
Sağlıklı ve yetişkin bir kişide ortalama 5-7 lt. kan bulunur. Bu miktarın ani olarak (üçte biri kadar) eksilmesi, hayati tehlike yaratır, kişi ölebilir. Kanamalarda ilkyardım gönüllüsünün görevi kan kaybını önlemektir.
İÇ KANAMA
İç organları besleyen damarların yırtılması veya organların parçalanması sonucu kanın vücut içindeki boşluklara akmasına iç kanama denir.
Genellikle vücut dışından fark edilmez, bazen öksürük ya da kusma veya dışkıda kan görülmesi şeklinde belirti verir.
Belirtileri
– Baygınlık hali,
– Yüzde soğukluk, solukluk,
– Soğuk soğuk terleme,
– Nabzın hızlı ancak zayıf atması,
– Soluk alıp vermenin hızlanması ve hava açlığı,
– Kulaklarda uğultu veya çınlama,
– Huzursuzluk, aşırı susuzluk hissi.
İlkyardım
İç kanama şüphesinde hayati fonksiyonları kontrol altında tutun, hastanın durumunu kısa aralıklarla not edin.
Hastayı sırt üstü yatırın, başı sağa veya sola çevirerek, kusma, öksürme durumlarında soluk borusuna kan, kusmuk gibi yabancı maddelerin kaçmasını engelleyin.
DIŞ KANAMA
Kanın kesilen veya yırtılan damardan, vücut örtüsü olan deriden geçerek dışarı akmasına dış kanama denir.
Belirtileri
Atardamar kanaması: Fışkırır tarzda.
Toplardamar kanaması: Devamlı ve yavaş.
Kılcal damar kanaması: Sızıntı şeklinde.
İlkyardım
En kısa zamanda kanamanın durmasını sağlayın. Kanama geçici olarak kendiliğinden durabilir ancak yine de ilkyardım yapılmalıdır.
Kanayan yer üzerine temiz bir bez veya varsa, gazlı bez koyup bastırın, bandaj yapın. Pıhtıları kaldırmayın.
Kol ve bacak kanıyorsa, kanayan bölgeyi mümkün olduğu kadar kalp seviyesinden yukarı kaldırın.
Kanayan yaranın içinde yabancı cisim varsa (bıçak, tahta parçası vb.) çıkarmayın. Kırık kemik uçları gözüküyorsa içeri ittirmeyin.
Kanama durmuyorsa ana damar geçen yere yumruk veya parmakla basınç yapın.
Yine de kanama durmuyorsa sargı yapın.
Avuç içi kanaması
Avuç içinde çok damar olduğundan kanı durdurmak zordur. Avuç içine rulo gaz sargı koyup yumruk yapın ve parmakların baskı yapmasını sağlayın. Eli yumruk şeklinde bandajlayarak, üçgen sargıyla boyna asın.
