Fransızlar, Fransa yasalarına göre bütün araçlarda taşınması zorunlu olan sarı yeleklerle meydanları doldurdular ve eylem “Gilets jaunes- Sarı yelekliler” adını aldı.
Geçtiğimiz ay sosyal medyada, yakıt fiyatlarındaki artışa karşı başlatılan hareket, her kesimden farklı dileklere ve öfkesi olan lidersiz bir protestoya dönüştü.
Hareketin başlıca amacı, çalışan ailelerin ekonomik ve siyasi güvensizliğine dikkat çekmek.
Birçok kamuoyu yoklamasına göre protestolara destek, yüzde 65 seviyelerinde. Cumhurbaşkanı Macron’a verilen destek ise yüzde 23’e geriledi.
Protestoların ve sokak çatışmalarının kamuoyunda destek bulduğunu görünce hükümet, geçtiğimiz hafta
yakıt vergisi artışlarını iptal ederken, gelecek yıl doğalgaz ve elektrik fiyatlarının dondurulacağını söyledi.
Bu geri adım sarı yeleklilere yetmedi.
Belli alanlarda taviz, daha yüksek maaş, daha düşük vergi, daha iyi emekli maaşları, üniversitelere daha kolay giriş ve hatta cumhurbaşkanının istifasını talep eden eylemcileri tatmin etmedi.
Şimdi, “zenginlerin cumhurbaşkanı” Macron hedef tahtasında.
Bir aydır yaşananlar, Fransa’da, yıllar içerisinde gerileyen kamu hizmetlerine, artan gelir adaletsizliğine ve düşen alım gücüne karşı başlatılan bir isyandır.
Fransa’nın önemli bir özelliği, kamu hizmetlerinin ülkenin hemen her köşesine yayılmış olmasıdır.
Ancak, küresel ekonominin dayatmaları sonucunda giderek yoksullaşan devlet, okul, hastane, postane, hatta tren istasyonu gibi kamu kurumlarını zarar ediyor gerekçesiyle kapatmaya başladı. Öyle ki son bir kaç yıldır çözüm olarak, halka araba almaları ve kendi arabaları ile kentlerdeki hizmetlere ulaşmaları söylendi.
Çalışan ve üreten sınıfın araba alabilmesi, bunun için kolayca kredi bulabilmesi başta herkese cazip geldi. Zamanla daralan ekonomiyle beraber, alım gücü azaldı . Şimdi, ne kolayca kredi alınabiliyor, ne de araba.
İşte sarı yelek tepkisinin giderek büyümesinin temelinde yatan, akaryakıta yapılan zam ile başlayan küresel ekonominin yarattığı zor yaşam koşullarıdır.
SON SÖZ: Küresel Ekonomi yaşam koşullarını zorlaştırdı. Emek ile kar arasındaki çelişki şimdilik sokak eylemlerinde yaşanıyor.
Dr. Ülkümen Rodoplu
